Sàn gỗ hiện nay là một loại sàn cực kì phổ biến ở phương Tây và đang ngày càng trở nên quen thuộc với những ngôi nhà tại các nước phương Đông. Vật liệu lát sàn này nhận được sự yêu thích bởi thiết kế sang trọng và sự thanh lịch mà nó mang đến cho ngôi nhà. Thế nhưng, ít ai biết rằng sàn gỗ là một trong những tác nhân tiềm ẩn nguồn ô nhiễm không khí nặng nề cho không gian sống của mình.
Các chất hoá học sản sinh từ vật liệu lát sàn bằng gỗ
Formaldehyde trong sàn gỗ tổng hợp
Gỗ tổng hợp được kết hợp cố định với nhau từ các vật liệu khác nhau, khi được làm đúng cách, sẽ tạo thành một thiết kế chắc chắn, thường được gọi là gỗ đã qua chế tạo. Loại gỗ này được sử dụng cho hầu hết mọi chức năng mà gỗ đặc có thể thực hiện, chẳng hạn như đồ nội thất, tủ… và sàn nhà. Và điều đó đòi hỏi chất liệu tạo nên nó phải được kết dính chắc chắn. Các loại keo và nhựa thường được sử dụng trong quá trình kết dính này thường chứa formaldehyde, và đây là một chất hóa học cực kì độc hại.
Formaldehyde là một chất khí không màu, có mùi hăng, theo thời gian, bắt đầu bay ra khỏi các chất kết dính được sử dụng cho gỗ tổng hợp. Tiếp xúc lâu dài với formaldehyde trên 0,1 ppm (phần triệu) sẽ gây kích ứng mắt, da và cổ họng ở người. Những tác động lâu dài của nó cũng đã thúc đẩy Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ (EPA) và Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Phổi Quốc tế chính thức phân loại khí này là chất có thể gây ung thư ở người (lần lượt vào năm 1987 và 1995).
Keo và nhựa được sử dụng khi lắp ráp sàn gỗ có chứa formaldehyde độc hại
Tuy nhiên, cần phải nhấn mạnh rằng formaldehyde thường xuất hiện ở mức độ thấp hoặc không có độc tính. Tiếp xúc lâu dài mới là mối lo hàng đầu của chúng ta. Ở Châu Âu, giới hạn pháp lý đối với formaldehyde trong bất kỳ sản phẩm nào là 0.2%, bất kỳ sản phẩm nào chứa trên 0.05% phải có nhãn thông báo cho người mua. Hoa Kỳ cũng thực thi các hạn chế tương tự. Năm 2010, Quốc hội đã thông qua dự luật hạn chế việc sử dụng formaldehyde trong các sản phẩm gỗ ở mức 0,09 ppm và yêu cầu dự luật này có hiệu lực đầy đủ vào năm 2013.
Độc tố trong sàn gỗ đã qua xử lý
Formaldehyde không phải là VOCs (hợp chất hữu cơ dễ bay hơi) duy nhất trong ngành công nghiệp. Phòng thí nghiệm Underwriter đã phát hiện ra rằng 80% chất liệu hoàn thiện bằng gỗ hiện nay có chứa VOCs độc hại. Các dung môi như nhựa thông tắc khí có tới 60 chất hóa học, một số được cho là gây ung thư, một số khác là nguy cơ tiềm ẩn đến sức khoẻ đối với trẻ em và phụ nữ mang thai.
Một chất hóa học nguy hại khác trong sàn gỗ là polyurethane. Polyurethane được sử dụng cho sàn gỗ cứng để bảo vệ bề mặt và tăng độ bóng đẹp. Nó là một chất độc gây bệnh cho đường hô hấp, đặc biệt là khi tiếp xúc trực tiếp.
Polyurethane được sử dụng cho sàn gỗ cứng để bảo vệ bề mặt và tăng độ bóng đẹp
Chất bảo quản độc hại trong sàn gỗ chưa qua xử lý
Những miếng sàn gỗ chưa qua xử lý thường bị nấm tấn công và ăn sâu vào bên trong, để lại những vệt xanh đỏ, tím và cam rất khó nhìn. Nó không gây hại cho tính nguyên vẹn của gỗ nhưng lại rất khó để loại bỏ. Để giải quyết vấn đề, các nhà sản xuất sàn gỗ đã xử lý sản phẩm của họ bằng chất diệt khuẩn.
SPCP được sử dụng để xử lý các trường hợp sàn gỗ bị nấm mốc
Các phương pháp loại bỏ vết bẩn nhựa cây đã có từ hàng nghìn năm trước. Các phương pháp cổ xưa khá tự nhiên, nhưng khi nhiều thế kỷ trôi qua, các phương pháp thay thế hiệu quả hơn đã được sử dụng, tuy nhiên vẫn liên quan đến nhiều chất độc hại. Những lựa chọn thay thế này bao gồm việc sử dụng thủy ngân và một loại thuốc diệt nấm dạng bột độc hại được gọi là SPCP (Sodium Penta Chloro Phenate).
Ngày nay, ngành công nghiệp gỗ đã hướng đến các phương pháp điều trị an toàn hơn, nhưng rủi ro vẫn còn đó. Độc tố vẫn tồn tại trong các chất diệt khuẩn ở nhiều dạng sản phẩm khác nhau trong đó có sàn gỗ.
Các chất độc hại từ sàn gỗ tác động đến sức khoẻ con người như thế nào?
1. Formaldehyde trong sàn gỗ ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ hô hấp
Formaldehyde có trong sàn gỗ gây kích ứng mũi, mắt và cổ họng. Những kích ứng này có thể xảy ra ở mức độ thấp của formaldehyde, đặc biệt là ở những người đặc biệt nhạy cảm với mùi. Các tác động ngắn hạn khác bao gồm nhức đầu, chảy nước mũi, buồn nôn và khó thở. Tiếp xúc lâu với sàn gỗ có chứa formaldehyde có thể gây thở khò khè, lên cơn hen suyễn và các tác dụng khác các triệu chứng hô hấp.
Chất formaldehyde từ sàn gỗ có thể gây ra hen suyễn
Các cá nhân khác nhau phản ứng với formaldehyde khác nhau. Một số người có cơ địa dị ứng tự nhiên với formaldehyde trong không khí và những người khác có thể bị dị ứng do da tiếp xúc với formaldehyde lỏng. Ngoài ra, Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ (EPA) coi formaldehyde trong sàn gỗ là chất có thể gây ung thư ở người (tác nhân gây ung thư).
2. Polyurethane có trong sàn gỗ có thể dẫn đến khó thở
Polyurethane là một loại nhựa hóa dầu có chứa các chất độc đường hô hấp đã biết gọi là Isocyanates. Chất này có tác dụng làm tăng độ bóng, giải quyết vấn đề về thẩm mỹ của sàn gỗ. Sàn gỗ là vật liệu lát sàn không thể bảo quản bởi nó là thứ ta đi lại và tiếp xúc hàng ngày, vì thế nếu chúng ta tiếp xúc và hít khí polyurethane liên tục sẽ gây ra bệnh hen suyễn và các vấn đề về hô hấp khác cho con người.
Những người dành thời gian trong phòng có sàn gỗ chứa polyurethane cũng có thể gặp các vấn đề sức khỏe như kích ứng cổ họng và mắt, buồn nôn, nôn mửa, đau đầu, ho và khó thở. Trẻ em tiếp xúc với sàn gỗ chứa polyurethane có thể dễ mắc các vấn đề này hơn do hệ miễn dịch nhạy cảm của chúng.
Polyurethane có trong sàn gỗ gây kích ứng mắt
3. SPCP (Sodium Penta Chloro Phenate) là chất hóa học trong sàn gỗ gây thiếu máu
SPCP là chất hóa học có tác dụng diệt khuẩn cho sàn gỗ. Chất này có thể gây kích ứng da, gây phát ban hoặc cảm giác bỏng rát khi tiếp xúc. Khi tiếp xúc với mắt có thể gây kích ứng và bỏng với khả năng mất thị lực. Khi hít thở, SPCP có thể gây kích ứng mũi, họng và phổi gây ho, thở khò khè hoặc khó thở.
Ngoài ra, chất độc này còn có thể gây chán ăn, buồn nôn, nôn và đau bụng. Những điều này đặc biệt nguy hiểm cho trẻ em bởi chúng thường chơi ở dưới sàn hàng ngày. Đối với người lớn, phơi nhiễm nhiều lần có thể gây nhức đầu, suy nhược, đổ mồ hôi, sốt, co giật cơ, chóng mặt, lú lẫn, hôn mê và tử vong. Tiếp xúc lâu với SPCP có thể làm giảm số lượng tế bào máu dẫn đến thiếu máu. Nghiêm trọng nhất là chất này có thể làm hỏng gan và thận.
Làm sao để hạn chế tối đa việc các độc tố trong sàn gỗ gây ảnh hưởng đến sức khỏe?
Trước tiên khi tìm hiểu về sàn gỗ, hãy tìm kiếm những thương hiệu sàn gỗ thân thiện môi trường, đảm bảo không có VOCs trong vecni của sản phẩm, và tất cả các vật liệu mà nhà sản xuất sử dụng đều có thể truy xuất nguồn gốc an toàn, đáng tin cậy. Về formaldehyde, bạn có thể chọn sàn gỗ nguyên khối đã được hoàn thiện trước thay vì gỗ đã qua chế tạo hoặc thậm chí là sàn gỗ ép, vì được biết nó chỉ thải ra một lượng nhỏ khí này. Đối với bất kỳ chất độc nào mà sàn nhà của bạn thải ra, đây là một số mẹo chống lại:
- Mở cửa sổ mỗi ngày để độc tố được đào thải.
- Giữ nhiệt độ và độ ẩm trong nhà càng thấp càng tốt.
- Không hút thuốc trong nhà.
- Sử dụng máy lọc không khí, ít nhất là một cách để cải thiện lượng khí độc.thải
- Đảm bảo việc sàn gỗ của bạn đáp ứng các tiêu chuẩn phát thải formaldehyde thấp.
Bảo vệ sức khỏe của bản thân và những người thân xung quanh luôn là một điều chúng ta luôn cần chú ý. Sàn gỗ công nghiệp tuy là một loại sàn thẩm mỹ và đem lại cảm giác ấm cúng cho ngôi nhà nhưng ẩn sâu trong nó là nhiều tác nhân gây nguy hiểm đến sức khỏe con người. Với những thông tin được cung cấp ở trên, bạn có thể an tâm lựa chọn và thiết kế không gian sống của chính mình.
Nguồn tham khảo:
https://www.epa.gov/formaldehyde/questions-and-answers-regarding-laminate-flooring
https://ecospaints.net/polyurethane-fume-exposure-health-need-know
https://flooringdetective.com/chemicals-on-hardwood-floors/
https://nj.gov/health/eoh/rtkweb/documents/fs/1712.pdf
Tìm hiểu các thông tin chuyên sâu về không khí tại đây.