Sử dụng khẩu trang là cách hiệu quả nhất để tránh tiếp xúc với các chất ô nhiễm có hại như hạt vật chất hoặc khí độc. Thế nhưng, hiện nay, trên thị trường xuất hiện rất nhiều loại khẩu trang khác nhau. Liệu chúng có hoạt động tốt vai trò của mình và đảm bảo ngăn cản được bụi bẩn tấn công bạn? Vậy làm thế nào để có thể lựa chọn khẩu trang chống ô nhiễm không khí hiệu quả nhất?
Thực trạng ô nhiễm không khí
Ô nhiễm không khí bắt đầu xuất hiện từ thời tiền sử khi con người tạo ra những đám cháy đầu tiên. Theo thông tin từ Science, vào những năm 1983, bồ hóng (khối lượng lớn các hạt cacbon không tinh khiết do kết quả của sự cháy không hoàn toàn của các hydrocacbon) được tìm thấy trên trần của các hang động thời tiền sử liên quan đến các đám cháy lớn gây ô nhiễm không khí. Việc rèn kim loại thời xưa chính là một trong những hoạt động đầu tiên khiến môi trường không khí bị ô nhiễm khí độc.
Ô nhiễm không khí hiện nay
Hiện nay, ô nhiễm không khí không phân biệt vùng miền, khu vực mà xuất hiện ở hầu hết mọi lãnh thổ. Mức độ ô nhiễm khác nhau ở mỗi vùng nhưng đặc biệt cao ở những khu vực thành thị hoặc nông thôn kém phát triển.
Ô nhiễm không khí bắt nguồn từ rất nhiều các nguyên nhân khác nhau bao gồm hoạt động sản xuất của con người, phương tiện giao thông, hoạt động thu gom xử lý rác thải, hoạt hoạt động sản xuất công nghiệp. Ngoài ra ô nhiễm cũng còn bắt nguồn từ một số nguyên nhân đến từ tự nhiên như cháy rừng, núi lửa phun trào, lốc xoáy,…
Núi lửa phun trào dẫn đến ô nhiễm không khí
Theo Tổ chức Y tế Thế giới WHO, ô nhiễm không khí đe dọa gần 7 triệu ca tử vong sớm mỗi năm và 99% dân số thế giới sống ở những nơi có mức độ ô nhiễm không khí vượt quá giới hạn hướng dẫn. Đây là nguyên nhân dẫn đến khoảng 300 triệu người trên toàn thế giới hiện đang mắc bệnh hen suyễn và tỷ lệ mắc bệnh này tăng 50% sau mỗi thập kỷ (Theo dữ liệu cung cấp của Viện Y Tế Quốc Gia (NIH).
Ô nhiễm không khí gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến kinh tế toàn cầu. Theo dữ liệu từ Ngân hàng Thế giới về “Chi phí sức khỏe toàn cầu do ô nhiễm không khí PM2.5”, chi phí y tế toàn cầu cho tỷ lệ tử vong và bệnh tật do tiếp xúc với ô nhiễm không khí PM2.5 vào năm 2019 là 8,1 nghìn tỷ USD, tương đương 6,1% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) toàn cầu.
Tại sao chúng ta cần đeo khẩu trang?
Khẩu trang không chỉ được sử dụng nhiều trong các cơ sở y tế, cung cấp cho các bác sĩ, y tá, điều dưỡng viên, giám định pháp y mà ngày nay khẩu trang là vật dụng thiết yếu của mỗi người. Vậy tại sao phải đeo khẩu trang mỗi khi đi ra ngoài hoặc tiếp xúc với những nơi bụi bẩn?
1. Ngăn ngừa sự xâm nhập của khí độc vào cơ thể
Khẩu trang sử dụng nhiều lớp lọc bụi bẩn, có khả năng ngăn ngừa lượng khói bụi ngoài trời xâm nhập vào cơ thể. Khi tiếp xúc với không khí ngoài trời, khí độc từ phương tiện giao thông, hoạt động sản xuất, nhà hàng, các khu công nghiệp dễ dàng tiếp xúc với cơ thể bạn khiến bạn cảm thấy khó chịu và thậm chí bị nhiễm độc.
Khí độc từ các nhà máy, xí nghiệp
2. Hạn chế sự tấn công của bụi mịn trong không khí
Sử dụng khẩu trang để hạn chế sự tấn công của bụi mịn trong không khí. Bụi mịn xuất hiện phổ biến trong không khí, đặc biệt là nơi có nhiều phương tiện giao thông, khu công nghiệp và công trình xây dựng. Bụi mịn khó nhìn thấy bằng mắt thường mà thường bám dính vào cơ thể khiến gây ra các vấn đề về hô hấp, tim mạch hoặc da liễu.
Bụi mịn xuất hiện dày đặc trong không khí
3. Phòng tránh các bệnh về đường hô hấp ở người
Đại dịch Covid 19 đã thúc đẩy nhu cầu sử dụng khẩu trang của mọi người. Sử dụng khẩu trang giúp phòng tránh các bệnh về đường hô hấp ở người khi tiếp xúc với ô nhiễm không khí bao gồm hen suyễn, ho khan, ho có đờm, nhiễm trùng hệ hô hấp hoặc viêm họng, viêm phổi,…
4. Bảo vệ làn da của bạn
Làn da của bạn được bảo vệ khi sử dụng khẩu trang thường xuyên, đúng lúc. Khi tiếp xúc với không khí ngoài trời, tác động của tia UV có thể khiến da bạn đen sạm, ung thư dạ hoặc da trở nên khô rát, đỏ mẩn do nền nhiệt cao. Đồng thời, khẩu trang giúp những bụi bẩn, vi khuẩn khó có thể xâm nhập vào bạn và dễ dàng hơn trong quá trình chăm sóc để sở hữu một làn da khỏe mạnh, căng bóng.
Đeo khẩu trang giúp bảo vệ làn da của bạn
Cách để lựa chọn khẩu trang chống ô nhiễm không khí hiệu quả nhất
1. Xác minh khả năng bảo vệ chống lại các hạt vật chất
Khi lựa chọn khẩu trang chống ô nhiễm không khí hiệu quả nhất bạn nên xác minh khả năng bảo vệ chống lại các hạt vật chất kỹ lưỡng. Để biết liệu khẩu trang có thể bảo vệ bạn khỏi các hạt vật chất hay không và ở mức độ nào, hãy đọc kỹ thông số kỹ thuật của sản phẩm.
Một vài tiêu chuẩn xác định mức độ bảo vệ mà bạn có thể tìm thấy những chiếc khẩu trang được đánh dấu bằng N (tiêu chuẩn Hoa Kỳ), KN (tiêu chuẩn Trung Quốc) và FFP (Tiêu chuẩn Châu Âu). Tất cả các tiêu chuẩn này được dành riêng cho các biến thể chống bụi giúp bảo vệ bạn khỏi các hạt mịn nhất.
Trong trường hợp của tiêu chuẩn N, các số được đặt bên cạnh chữ cái đề cập đến mức độ lọc mà chúng cung cấp. Chính xác hơn, chúng chỉ định tỷ lệ phần trăm PM bị bộ lọc chặn.
Hạt vật chất lơ lửng trong không khí tạo thành lớp sương mù khó tan
2. Kiểm tra khả năng bảo vệ khỏi khí độc
Kiểm tra khả năng bảo vệ khỏi khí độc là yếu tố quan trọng của chiếc khẩu trang chống ô nhiễm không khí hiệu quả nhất. Không khí ô nhiễm chứa rất nhiều khí độc bao gồm chất độc dễ bay hơi VOC, benzene, trichloroethylene, formaldehyde.
Những khí độc hại dễ dàng xâm nhập vào hệ hô hấp ở người nếu khẩu trang không thành lọc được những loại khí nguy hiểm này.
Khí độc dễ dàng xâm nhập cơ thể bạn
3. Kiểm tra độ phù hợp của khẩu trang so với bạn
Kiểm tra độ phù hợp của khẩu trang với bạn để đảm bảo rằng nó có thể hoạt động tốt nhất khi bạn sử dụng. Khẩu trang lọc ô nhiễm không khí tốt nhất phải vừa vặn với bạn, không chỉ che mặt bạn ở phía trước, giống như khẩu trang phẫu thuật, mà còn từ hai bên.
Khẩu trang phải được đảm bảo chất lượng, không được phép có lỗ hoặc đường khâu bị đứt. Đồng thời chất liệu để sản xuất khẩu trang cũng phải an toàn và thân thiện với môi trường để giảm tránh ô nhiễm chéo lại môi trường.
Khẩu trang quá rộng không đảm bảo chất lượng chống bụi bẩn, khói độc
Đại dịch COVID 19 đã gia tăng nhu cầu sử dụng khẩu trang của mọi người. Khác với nhu cầu trước kia, đeo khẩu trang để tránh nắng thì hiện nay khẩu trang chính là lựa chọn hiệu quả để tránh sự xâm nhập của ô nhiễm không khí vào cơ thể. Điều này giúp bảo vệ sức khỏe và gia tăng ý thức cộng đồng của người dân.
Tìm hiểu và cập nhật những thông tin mới nhất về không khí tại đây.
THAM KHẢO
[1] “Best Air Pollution Mask – How to Choose? | Air Quality Monitoring. Monitor in UK & Europe. Airly Data Platform and Monitors.” Airly.org, airly.org/en/how-to-choose-the-most-effective-air-pollution-mask/. Accessed 24 May 2023.
[2] —. “Air Pollution.” Who.int, World Health Organization: WHO, 30 July 2019, www.who.int/health-topics/air-pollution.
