Hen suyễn là một bệnh hô hấp mãn tính nghiêm trọng ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của rất nhiều người, đặc biệt là trẻ em. Các nhà nghiên cứu hiện nay đã phát hiện ra rằng, ô nhiễm không khí là nguyên nhân gây bệnh và có thể làm cho các triệu chứng hen suyễn trở nên tồi tệ hơn. Ước tính có khoảng sáu triệu trẻ em ở Hoa Kỳ mắc bệnh hen suyễn do bị ảnh hưởng bởi ô nhiễm không khí.
Hiểu về bệnh hen suyễn
Hen suyễn là tình trạng đường thở bị thu hẹp, sưng lên và có thể tiết thêm chất nhầy. Điều này có thể gây khó thở và gây ho, phát ra tiếng rít (thở khò khè) khi bạn thở.
Đối với một số người, bệnh hen suyễn là một phiền toái nhỏ. Đối với những người khác, căn bệnh này có thể là một vấn đề lớn cản trở các hoạt động hàng ngày và có thể dẫn đến cơn hen suyễn đe dọa tính mạng.
Hiểu về bệnh hen suyễn
Bệnh hen suyễn không thể chữa khỏi, nhưng các triệu chứng có thể được kiểm soát. Bệnh hen suyễn thường thay đổi theo mùa, vì thế điều quan trọng là bạn cần nói chuyện với bác sĩ để theo dõi các dấu hiệu/ triệu chứng và điều chỉnh phương pháp điều trị khi cần thiết.
Các triệu chứng hen suyễn khác nhau ở mỗi người. Bạn có thể lên cơn hen suyễn không thường xuyên, chỉ có triệu chứng vào những thời điểm nhất định – chẳng hạn như khi tập thể dục – hoặc có triệu chứng mọi lúc.
Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh hen suyễn bao gồm:
- Hụt hơi
- Tức ngực hoặc đau
- Thở khò khè khi thở ra, là dấu hiệu phổ biến của bệnh hen suyễn ở trẻ em
- Khó ngủ do khó thở, ho hoặc thở khò khè
- Các cơn ho hoặc thở khò khè trở nên tồi tệ hơn do vi rút đường hô hấp, chẳng hạn như cảm lạnh hoặc cúm
Các dấu hiệu cho thấy bệnh hen suyễn có thể đang trở nên tồi tệ hơn bao gồm:
- Khó thở ngày càng tăng, khi đo bằng thiết bị dùng để kiểm tra phổi của bạn đang hoạt động như thế nào (máy đo lưu lượng đỉnh)
- Nhu cầu sử dụng ống hít thường xuyên hơn
Ô nhiễm không khí và bệnh hen suyễn ở trẻ
Trong một nghiên cứu của Đại học Johns Hopkins (được tài trợ một phần bởi Cơ quan Bảo vệ Môi trường EPA), các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng trẻ em tiếp xúc với vật chất hạt thô, mịn ngoài trời (PM10 – 2.5), có nhiều khả năng phát triển bệnh hen suyễn và cần được cấp cứu hoặc điều trị tại bệnh viện. Hạt thô có thể sinh ra từ các hạt trên đường như mòn phanh và lốp, và hỗn hợp bụi đường và kim loại.
Các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng việc tiếp xúc với các chất dạng hạt mịn (PM2.5) có liên quan đến sự phát triển của bệnh hen suyễn, các bệnh hô hấp và tim mạch khác. Vật chất dạng hạt thô được cho là ít gây hại hơn, một phần là do kích thước hạt lớn hơn ngăn cản sự xâm nhập sâu vào phổi. Tuy nhiên, hạt thô có thể lắng đọng vào đường thở và nghiên cứu gần đây cho thấy rằng tiếp xúc trong thời gian ngắn có thể liên quan đến bệnh tim mạch và hô hấp.
Các nhà nghiên cứu đã phân tích tập dữ liệu của gần tám triệu trẻ em từ 5 – 20 tuổi đăng ký tham gia Medicaid ở 34 bang tại Hoa Kỳ từ năm 2009 đến năm 2010. Khảo sát đã chỉ ra việc tiếp xúc với hạt thô có liên quan đến việc gia tăng chẩn đoán hen suyễn, nhập viện và đến khám tại khoa cấp cứu; trẻ em từ 11 tuổi trở xuống là đối tượng dễ bị ảnh hưởng sức khỏe nhất khi tiếp xúc với PM thô.
Các nhà nghiên cứu đưa ra giả thuyết rằng điều này là do trẻ nhỏ thường dành nhiều thời gian hơn ở ngoài trời và hệ hô hấp của chúng vẫn đang phát triển. Đây là phân tích đầu tiên về ảnh hưởng lâu dài của hạt thô đối với bệnh hen suyễn trên một mẫu trẻ em trên toàn quốc ở Hoa Kỳ.
Giải pháp bảo vệ trẻ em khỏi ô nhiễm không khí
Kiểm soát nguồn ô nhiễm không khí
Hạn chế sử dụng nhiên liệu đốt: Giảm thiểu hoặc ngừng sử dụng bếp gas/than/củi, lò sưởi đốt củi hay hút thuốc lá bởi những hoạt động này sẽ sản sinh ra những khí độc (CO, NOx,…) và bụi mịn gây ô nhiễm không khí trong nhà và gây nên bệnh hen suyễn cho trẻ.
Kiểm soát ô nhiễm không khí sẽ giúp bảo vệ sức khỏe cho trẻ em
Hạn chế tiếp xúc với ô nhiễm không khí
Kiểm tra chỉ số chất lượng không khí (AQI) sẽ giúp bạn xác định được thời điểm nào nên cho trẻ em ra ngoài, và sắp xếp lại lịch trình trong ngày để ra ngoài vào lúc mức độ ô nhiễm không khí thấp nhất.
Ngoài ra, đeo khẩu trang cho trẻ em khi ra ngoài sẽ giúp bảo vệ đường hô hấp của trẻ khỏi những tác nhân ô nhiễm không khí nguy hiểm bên ngoài. Một lưu ý khi sử dụng khẩu trang đó là hãy lựa chọn loại khẩu trang chuyên dụng N95 được Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) khuyên dùng.
Xử lý nguồn ô nhiễm không khí
Thông gió cho không gian sống là một cách để giữ cho không khí trong nhà của bạn trong lành. Nếu bạn sống trong một khu vực có chất lượng không khí thấp, hãy thông gió vào ban đêm hoặc sáng sớm để tránh các chất ô nhiễm không khí vào ban ngày (tuỳ điều kiện từng khu vực sống). Trong mùa hoa (phấn hoa) hoặc các sự kiện liên quan đến không khí khắc nghiệt như cháy rừng trong phạm vi bạn sống, tốt nhất là nên đóng cửa sổ.
Việc cung cấp không khí ngoài trời là một trong những yếu tố quan trọng trong việc thúc đẩy chất lượng không khí tốt. Không khí có thể vào nhà theo nhiều cách khác nhau như mở cửa hoặc lắp đặt hệ thống thông gió.
Sử dụng máy lọc không khí giúp giảm thiểu ô nhiễm không khí
Ngoài ra, sử dụng máy lọc không khí cũng là giải pháp hiệu quả để xử lý các chất ô nhiễm không khí trong nhà. Tùy vào công nghệ lọc của mỗi thương hiệu, máy lọc không khí sẽ mang đến những hiệu quả khác nhau.
Hiện nay, thương hiệu Intellipure đã ra mắt dòng máy lọc không khí Intellipure – dòng máy lọc sở hữu công nghệ lọc đầu tiên và duy nhất trên thế giới có khả năng cải thiện chất lượng không khí hiệu quả bằng việc loại bỏ đến hoàn toàn các hạt ô nhiễm có kích thước nhỏ đến 0.002 µm, đặc biệt hiệu quả với vấn đề sinh vật. Đây là một sự lựa chọn đáng được cân nhắc.
Trẻ em là đối tượng cần sự chăm sóc và quan tâm đặc biệt do hệ miễn dịch còn yếu và các cơ quan chưa phát triển. Vì thế, bảo vệ trẻ em khỏi ô nhiễm không khí là một việc cần thiết giúp chúng phòng tránh được những vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe, đặc biệt là hen suyễn.
Nguồn tham khảo:
https://www.epa.gov/sciencematters/links-between-air-pollution-and-childhood-asthma
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/asthma/symptoms-causes/syc-20369653
Tìm hiểu các thông tin chuyên sâu về không khí tại đây.
