COPD và máy lọc không khí: Những điều bạn cần biết

Theo Tổ chức Y tế Thế giới WHO, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD) là nguyên nhân gây tử vong đứng thứ ba trên toàn thế giới, gây ra 3,23 triệu ca tử vong vào năm 2019. Chất lượng không khí suy giảm là một trong những lý do ảnh hưởng trực tiếp gây ra COPD. Vậy liệu máy lọc không khí có thể hỗ trợ bệnh nhân mắc COPD?

1. Bệnh tắc nghẽn phổi mãn tính (COPD)

Bệnh tắc nghẽn phổi mãn tính (Chronic Obstructive Pulmonary Disease  – COPD) là tình trạng dòng không khí vào và ra khỏi phổi bị hạn chế, thường do tổn thương dài hạn của đường hô hấp. Theo WHO, gần 90% trường hợp tử vong do COPD ở những người dưới 70 tuổi xảy ra ở các nước có thu nhập thấp, trung bình và trở thành một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra tình trạng sức khỏe kém trên toàn thế giới.

COPD gồm hai bệnh lý chính bao gồm viêm phế quản mãn tính (chronic bronchitis) và khí phế thủng (emphysema). Viêm phế quản mãn tính là tình trạng viêm nhiễm các ống dẫn không khí từ cổ họng đến phổi gây ra sự tắc nghẽn và sưng của các đường hô hấp, làm mất đi sự linh hoạt và giảm khả năng thông khí của phế quản. 

Trong khi đó, khí phế thủng là tình trạng mất tổ chức của phế nang phổi (các túi không khí nhỏ ở cuối các đường phế quản). Điều này dẫn đến việc giãn tự nhiên của phế nang và làm giảm bề mặt tiếp xúc để trao đổi khí gây khó thở và giảm khả năng hoạt động của phổi.

Bệnh nhân mắc COPD 

COPD thường là hậu quả ảnh hưởng của hút thuốc lá cả trực tiếp và gián tiếp. COPD cũng có thể do các tác nhân ô nhiễm không khí và di truyền. Những triệu chứng chính của COPD bao gồm khó thở, ho kéo dài, tiếng thở rít, và một cảm giác thắt ngực khó chịu. Các triệu chứng COPD có thể trở nên tồi tệ hơn một cách nhanh chóng nếu chất lượng không khí xung quanh kém.

COPD là một căn bệnh không thể chữa khỏi hoàn toàn, nhưng có thể được kiểm soát và giảm triệu chứng thông qua các biện pháp như ngừng hút thuốc, sử dụng thuốc điều trị, thay đổi lối sống, tham gia vào chương trình tập thể dục phục hồi và duy trì chất lượng không khí lành mạnh. Quản lý tốt COPD có thể giúp cải thiện chất lượng cuộc sống và giảm nguy cơ các biến chứng nặng nề.

2. Mối liên quan giữa chất lượng không khí và bệnh COPD

2.1. Sự phơi nhiễm các chất khí độc hại 

Sự phơi nhiễm các chất khí độc hại là một trong những nguyên nhân chính gây ra bệnh COPD. Theo WHO, hút thuốc lá chiếm hơn 70% các trường hợp mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính ở các nước có thu nhập cao. 

Khói thuốc lá trong không khí trở thành nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến COPD. Trong thuốc lá có chứa hơn 7.000 chất hóa học, trong đó có nicotine, carbon monoxide và các chất gây viêm mạnh khác. Những chất này gây ra sự tắc nghẽn, viêm nhiễm và phá hủy các mô trong phổi, dẫn đến sự suy giảm chức năng phổi.

Theo nghiên cứu “COPD và phản ứng của phổi khi tiếp xúc với khói thuốc lá”, khói thuốc lá tạo ra một loạt những chất độc hại và xâm nhập vào phổi gây ra viêm phổi mãn tính.

Khói thuốc lá là nguyên nhân chính gây COPD  

Một nghiên cứu khác cho thấy khói thuốc lá gây mất cân bằng protease-antiprotease, chất chống oxy hóa dẫn đến tăng tiết chất nhầy, phá hủy thành phế nang, rối loạn chức năng, tổn thương chất nền ngoại bào và xơ hóa phổi với sự dày lên của cơ ngoại mạc, lớp dưới niêm mạc và cơ trơn. Việc tiếp xúc thời gian dài với khói thuốc lá làm tăng mức độ suy giảm chức năng phổi càng cao. 

Bên cạnh đó, nghiên cứu về bệnh COPD ở Trung Quốc cũng chỉ ra mức tăng 10 μg/m3 nồng độ trung bình trong hai ngày của CO2 và NO2 tăng 1.3% và 1.78% tỷ lệ tử vong do COPD tương ứng. 

2.2. Bụi mịn tồn tại trong không khí

Bụi mịn cũng là nguyên nhân dẫn đến số lượng bệnh nhân COPD trên thế giới gia tăng nhanh. Đặc biệt, PM2.5 (loại bụi mịn có kích thước nhỏ hơn 2,5 micromet) có thể thâm nhập sâu trực tiếp vào phổi khi hít vào.

Một nghiên cứu về “Ô nhiễm không khí và COPD ở Trung Quốc” chỉ ra rằng sương mù dày đặc do PM2.5 làm tăng 1.68% nguy cơ mắc viêm phổi cấp mãn tính ở người. Tại Trung Quốc, PM2.5 gây ra những tác động về phổi nghiêm trọng hơn đối với độ tuổi từ 19 – 64 ở nữ giới. 

Ngoài ra, theo nghiên cứu “Ảnh hưởng của phơi nhiễm PM2.5 đối với đường truyền tín hiệu Notch và mất cân bằng miễn dịch trong bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính”, rối loạn miễn dịch do vật chất hạt mịn (PM2.5) gây ra có liên quan đến COPD. 

Bụi mịn gây tắc nghẽn phổi mãn tính 

2.3. Vi sinh vật phát triển và lây lan trong nhà 

Vi sinh vật do ô nhiễm không khí cũng có thể dẫn đến sự phát triển của bệnh COPD. Ô nhiễm không khí không chỉ bao gồm các chất hóa học và bụi mịn, mà còn có thể chứa vi khuẩn, nấm và virus. Sự tiếp xúc liên tục với các vi sinh vật này có thể gây ra viêm nhiễm và tổn thương phổi, tạo điều kiện cho vào sự phát triển và tiến triển của COPD.

Một số vi khuẩn có thể tồn tại trong không khí ô nhiễm và có khả năng gây viêm nhiễm trong đường hô hấp bao gồm vi khuẩn Haemophilus influenzae và Streptococcus pneumoniae. Đồng thời, đây cũng là những vi khuẩn có thể gây ra viêm phổi và viêm phế quản mãn tính, một phần của bệnh COPD.

Vi sinh vật khiến tình trạng COPD trở nên nguy hiểm 

Ô nhiễm không khí tạo điều kiện cho nấm mốc phát triển gây ra nhiễm trùng và viêm phổi làm phát triển mạnh bệnh COPD. Vi sinh vật từ ô nhiễm không khí có thể kích thích hệ miễn dịch, gây ra phản ứng viêm và tổn thương phổi. Quá trình này kéo dài có thể dẫn đến viêm nhiễm mãn tính và tác động tiêu cực đến chức năng phổi dẫn đến COPD.

3. COPD và máy lọc không khí

Máy lọc không khí có thể  là phương pháp hỗ trợ quan trọng trong việc quản lý và giảm triệu chứng của COPD. Máy lọc không khí hạn chế khả năng tiếp xúc của người bệnh với các tác nhân tiêu cực trong không khí nhằm cải thiện sức khỏe bệnh nhân mắc COPD.

3.1. Loại bỏ các chất khí độc hại

Máy lọc không khí có thể đóng vai trò quan trọng trong việc loại bỏ các chất khí độc hại và bảo vệ bệnh nhân COPD khỏi sự phơi nhiễm nguy hiểm. Máy lọc không khí có thể giúp giảm triệu chứng COPD bằng cách loại bỏ các chất gây kích ứng và chất gây viêm trong không khí. 

Máy lọc không khí sử dụng hệ thống lọc đa màng giúp loại bỏ các chất khí độc bao gồm CO2, NO2, SO2 và ngăn cản tình trạng tiếp xúc gián tiếp với thuốc lá giúp bảo vệ bệnh nhân COPD. 

Máy lọc không khí loại bỏ khí độc trong không khí 

3.2. Ngăn chặn tác động của bụi mịn

Máy lọc không khí có khả năng loại bỏ bụi mịn và hạn chế sự tiếp xúc của người mắc COPD đối với PM2.5. Bụi mịn có thể xuất hiện trong quá trình vệ sinh nhà cửa, tóc và da chết của người hay động vật hoặc sự xâm nhập của không khí ngoài trời. 

Tuy nhiên, không phải bộ lọc nào cũng có thể xử lý được tình trạng bụi mịn trong không khí. Hầu hết 90% các hạt ô nhiễm nguy hiểm nhất trong không khí đều nhỏ hơn 0.1 micromet. Vì vậy, nhiều công nghệ lọc chỉ có tác dụng làm nặng bụi mịn hoặc khiến bụi mịn tích tụ ở các bề mặt bám dính. Điều này khiến không gian nhà bạn có thể xảy ra hiện tượng ô nhiễm chéo.

3.3. Hạn chế sự sinh sản của vi sinh vật 

Máy lọc không khí có khả năng ngăn chặn sự sản sinh và phát triển của vi sinh vật giúp hạn chế số lượng ca mắc COPD ở người. Máy lọc không khí được trang bị các bộ lọc chất lượng cao để loại bỏ vi sinh vật có thể gây kích ứng và viêm nhiễm trong không khí. 

Máy lọc không khí giúp giảm nguy cơ bị nhiễm vi sinh vật bằng cách loại bỏ vi khuẩn và vi rút từ không khí. Điều này có thể giảm khả năng bị nhiễm trùng hô hấp và viêm phổi, những vấn đề phổ biến trong các bệnh COPD.

Ngoài ra, một số máy lọc không khí có chức năng cân bằng độ ẩm giúp hạn chế sự phát triển và sinh sản của vi sinh vật gây hại cho chất lượng không khí và sức khỏe con người. 

Máy lọc không khí hạn chế sự sản sinh của vi sinh vật 

Máy lọc không khí hạn chế sự phát triển và tác động của các tác nhân gây bệnh đối với bệnh nhân COPD. Máy lọc không khí giúp loại bỏ khí độc hại, bụi mịn và vi sinh vật có thể gây kích ứng hô hấp, từ đó giảm triệu chứng và cải thiện chất lượng không khí trong môi trường sống và làm việc giúp giảm nhẹ gánh nặng bệnh tật đối với bệnh nhân COPD. 

Tìm hiểu và cập nhật những thông tin mới nhất về không khí tại đây.

THAM KHẢO 

[1] World Health Organization. “Chronic Obstructive Pulmonary Disease (COPD).” World Health Organization: WHO, 16 Mar. 2023, www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/chronic-obstructive-pulmonary-disease-(copd).

[2] US EPA, ORD. “Report on the Environment (ROE).” US EPA, 6 Feb. 2015, cfpub.epa.gov/roe/indicator.cfm?i=76.

[3] Hu, Guoping, et al. “Air Pollution and COPD in China.” Journal of Thoracic Disease, vol. 7, no. 1, 1 Jan. 2015, pp. 59–66, www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4311081/, https://doi.org/10.3978/j.issn.2072-1439.2014.12.47.

[4] Taylor, John D. “COPD and the Response of the Lung to Tobacco Smoke Exposure.” Pulmonary Pharmacology & Therapeutics, vol. 23, no. 5, 1 Oct. 2010, pp. 376–383, www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1094553910000489, https://doi.org/10.1016/j.pupt.2010.04.003.

[5] Bartal, M. “COPD and Tobacco Smoke.” Monaldi Archives for Chest Disease, vol. 63, no. 4, 30 Dec. 2005, https://doi.org/10.4081/monaldi.2005.623.

[6] Gu, Xing-yu, et al. “Effects of PM2.5 Exposure on the Notch Signaling Pathway and Immune Imbalance in Chronic Obstructive Pulmonary Disease.” Environmental Pollution, vol. 226, 1 July 2017, pp. 163–173, www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0269749116325088, https://doi.org/10.1016/j.envpol.2017.03.070. Accessed 13 Feb. 2022.

Leave a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Scroll to Top