Ngày nay. những nghiên cứu khoa học đã cho thấy hơn 5.000 tấn hợp chất hữu cơ dễ bay hơi thoát ra từ các sản phẩm tiêu dùng. Vậy những hiểm họa không ngờ từ các sản phẩm gia đình sử dụng VOC là gì?
1. Hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOCs) là gì?
VOC (Volatile organic compounds) là các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi ở điều kiện áp suất và nhiệt độ bình thường. Đây là định nghĩa chung về VOC được sử dụng trong tài liệu khoa học và nhất quán với định nghĩa được sử dụng cho chất lượng không khí trong nhà.
Theo Cơ quan Bảo vệ môi trường Hoa Kỳ EPA, hợp chất hữu cơ dễ bay hơi là bất kỳ hợp chất nào của carbon, ngoại trừ carbon monoxide, carbon dioxide, axit carbonic, cacbua kim loại hoặc cacbonat và amoni cacbonat, tham gia vào các phản ứng quang hóa trong khí quyển. Vì độ bay hơi của một hợp chất thường cao hơn khi nhiệt độ điểm sôi của chất càng thấp, nên độ bay hơi của các hợp chất hữu cơ đôi khi được xác định và phân loại theo điểm sôi của chúng.
Các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi có ở khắp mọi nơi trong cả môi trường trong nhà và ngoài trời vì chúng đã trở thành thành phần thiết yếu trong nhiều sản phẩm và nguyên liệu.
Hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOCs)
VOC đôi khi được phân loại theo mức độ dễ dàng phát ra của chúng. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) phân loại các chất ô nhiễm hữu cơ trong nhà như sau:
- Các hợp chất hữu cơ rất dễ bay hơi (VVOC) như propan, butan, metyl clorua.
- Các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOC) như formaldehyd, d – Limonene, toluene, axeton, etanol (rượu etylic) 2-propanol (rượu isopropyl), hexanal.
- Các hợp chất hữu cơ bán bay hơi (SVOC) như thuốc trừ sâu (DDT, chlordane, chất làm dẻo (phthalates), chất chống cháy (PCB, PBB)).
Độ bay hơi càng cao (điểm sôi càng thấp), hợp chất đó càng có nhiều khả năng được phát tán từ sản phẩm hoặc bề mặt vào không khí. Các hợp chất hữu cơ rất dễ bay hơi rất dễ bay hơi đến mức khó đo lường và hầu như được tìm thấy hoàn toàn dưới dạng khí trong không khí chứ không phải trong vật liệu hoặc trên bề mặt.
2. Những ứng dụng của VOC trong gia đình
Các sản phẩm có chứa VOC thường được tìm thấy trong nhà bếp (dụng cụ vệ sinh, bếp ga, đồ chiên rán), trong gara (khí thải xe cộ, sơn, dung môi), văn phòng (máy in, bút đánh dấu, dung dịch tẩy rửa) và phòng tắm (máy làm mát không khí, keo xịt tóc, mỹ phẩm) hoặc trong tủ quần áo, phòng chứa đồ, phòng khách bao gồm:
- Quần áo được giặt khô xả khí ra khỏi dung môi hóa học dùng để làm sạch vải rất lâu sau khi lấy chúng ra khỏi máy giặt. Perchloroethylene, một chất gây ung thư, vẫn có thể được tìm thấy ở mức độ cao trên vải vài tuần sau khi giặt. Ngay cả khi còn trong túi, quần áo cũng có thể thải các hóa chất này vào không khí.
- Các vật dụng thủ công như keo dán, bút đánh dấu, sơn phun khí dung và dung dịch chụp ảnh có thể chứa hàm lượng VOC cao. Trên thực tế, bút xóa đã được chứng minh là có tổng lượng khí thải VOC trung bình cao hơn 400 lần so với bút đánh dấu.
- Đồ đạc trong nhà như rèm, đồ nội thất bọc nệm, thảm và các vật liệu có chất chống cháy và chống vết bẩn phát ra VOC. VOC cao hơn với các sản phẩm mới và có xu hướng giảm dần theo thời gian. Các sản phẩm gỗ composite như bàn ghế gỗ ép cũng chứa lượng formaldehyde lớn.
Sơn tường
3. Hiểm họa không ngờ từ các sản phẩm gia đình sử dụng VOC
Sự phát thải VOC từ các sản phẩm gia đình không chỉ làm suy giảm chất lượng không khí mà còn tác động tiêu cực đến sức khỏe các thành viên trong gia đình. Theo nghiên cứu “Ảnh hưởng của VOC đến sức khỏe con người” vào năm 2017, hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOC) có khả năng gây ung thư và dẫn đến các phản ứng quang hóa. Sự phát thải VOC có liên quan trực tiếp đến số lượng lớn các quy trình công nghiệp, phát thải qua giao thông vận tải và các nguồn khác nhau trong nhà và ngoài trời.
Trong nghiên cứu “Đánh giá về lượng khí thải, nồng độ và ảnh hưởng sức khỏe của các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOC) tại các khu dân cư Châu Âu” vào năm 2022, formaldehyde, acetaldehyde, benzen, ethylbenzen, tetrachloroethylene, trichloroethylene và styrene là một trong số những VOC được báo cáo là có tác dụng gây ung thư.
Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC) đã sử dụng bằng chứng từ các nghiên cứu dịch tễ học và dữ liệu động vật để phân loại các hóa chất và khả năng gây ung thư của chúng và kết luận rằng từ các VOC được đo lường phổ biến nhất được xác định ở các khu dân cư ở Châu Âu, formaldehyde, benzen và trichloroethylene đã được phân loại là chất gây ung thư ở người.
VOC gây ung thư
Một nghiên cứu khác về “Ảnh hưởng sức khỏe phổi của các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi trong nhà” của Khoa học Y tế Công cộng, Đại học Miami, Miami, Hoa Kỳ chỉ ra rằng các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOC) thường được tìm thấy trong các sản phẩm tiêu dùng bao gồm đồ nội thất, chất bịt kín và sơn liên quan đến các bệnh phổi mãn tính như hen suyễn và tắc nghẽn phổi mãn tính (COPD).
Nghiên cứu cũng cho thấy việc hít phải VOC có liên quan đến những ảnh hưởng xấu khác nhau đến sức khỏe. Một số loại VOC như propylene glycol và glycol ete (PG), benzen và formaldehyde, có mức độ phản ứng cao với lớp biểu mô của đường hô hấp và màng nhầy.
VOCs (hợp chất hữu cơ bay hơi) từ các sản phẩm gia đình đang trở thành một hiểm họa không ngờ đối với sức khỏe và môi trường. Chúng có thể gây nên nhiều vấn đề sức khỏe từ đau đầu và kích thích mắt, mũi, đến các vấn đề nghiêm trọng như tổn thương hệ hô hấp và gây nguy cơ về các bệnh lý mãn tính.
Sự tăng cường nhận thức về nguy cơ này đã đặt ra nhu cầu cao cho việc sử dụng sản phẩm không chứa VOC và thúc đẩy nghiên cứu và phát triển các giải pháp thân thiện với môi trường, nhằm giảm bớt ảnh hưởng của VOCs đối với cuộc sống hàng ngày và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.
Tìm hiểu và cập nhật những thông tin mới nhất về chất lượng sống toàn diện tại đây.
Tìm hiểu thêm về các giải pháp không khí tại đây.
THAM KHẢO
[1] US EPA,OAR. “Technical Overview of Volatile Organic Compounds | US EPA.” US EPA, 13 Mar. 2019, www.epa.gov/indoor-air-quality-iaq/technical-overview-volatile-organic-compounds.
[2] —. “Volatile Organic Compounds’ Impact on Indoor Air Quality | US EPA.” US EPA, 2018, www.epa.gov/indoor-air-quality-iaq/volatile-organic-compounds-impact-indoor-air-quality.
[3] Association, American Lung. “Volatile Organic Compounds in the Home: The Surprising Places You Might Find Them.” Www.lung.org, www.lung.org/blog/volatile-organic-compounds-at-home.
[4] Halios, Christos H., et al. “Chemicals in European Residences – Part I: A Review of Emissions, Concentrations and Health Effects of Volatile Organic Compounds (VOCs).” Science of the Total Environment, vol. 839, Sept. 2022, p. 156201, https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2022.156201.
